In de tech pers zijn artikelen verschenen naar aanleiding van de dramatisch slechte Q4 cijfers van de HDD fabrikanten. Er zou sprake zijn van een daling van zowel 40% als een tot 30%. Dat leidt al snel tot verwarring en het voorkomt dat naar de echte gevolgen van deze ontwikkeling wordt gekeken.
Drie fabrikanten
Er zijn nog drie fabrikanten die harde schijven (HDD’s) maken. Dat zijn Seagate, Toshiba en Western Digital. Een HDD schrijft data naar platters (“schijven”). Dit type opslag concurreert met tape en flash. Tape wordt gebruikt voor de lange termijn en koude opslag. Flash opslag, beter bekend als SSD, is bij uitstek geschikt voor warme data. Lezen en schijven naar SSD’s gaat veel sneller dan naar een mechanische HDD.
Groot en in principe groeiend
In weerwil van alle typische verkooppraatjes en evident onjuiste analisten praatjes is de markt voor HDD’s nog steeds groot. In principe is het ook een groeiende markt, omdat er steeds meer data wordt opgeslagen. Zolang die opslag niet voor archiefdoeleinden is of meermaals per dag gebruikt wordt, heeft een HDD de beste prijs/snelheidsverhouding.
Dat in het laatste kwartaal van 2022 de cijfers van het trio HDD makers zo is verslechterd leidt in de pers tot de nodige ophef. Voor sommigen lijkt het als een donderslag bij heldere hemel. Als er steeds meer data wordt gecreëerd en opgeslagen, als er steeds meer datacenters bijkomen, dan moet dat toch ook betekenen dat er meer HDD’s worden verkocht.
Die gedachtegang is logisch, maar onjuist. Om te beginnen staan de cijfers die betrekking hebben op HDD’s al langer onder druk. Dat heeft met meer te maken dan de concurrentie door SSD’s, hoewel dat opvallend vaak als enige reden wordt genoemd.
Belangrijk is dat de cijfers zonder verdere uitleg de lezer iets te makkelijk op het verkeerde been zetten. Omzet, shipments en capaciteit zijn de drie begrippen die goed van elkaar onderscheiden moeten worden, ook al is er sprake van samenhang.
Omzet
HDD’s worden steeds groter. Een verdubbeling van de capaciteit leidt niet tot een verdubbeling van de verkoopprijs. Bij een gematigde groei van de vraag naar nieuwe schijven hoeven er minder verscheept te worden, omdat de nieuwe schijven groter zijn. Dit heeft consequenties voor de HDD omzet van de bedrijven.
Shipments
De sector hanteert het begrip shipments. Shipments gaan over verzendingen. De ontvangers kunnen zijn datacenters, hyperscalers en de distributeurs. Als die aantallen serieus toenemen, dan verwacht de markt dat de behoefte aan capaciteit fors zal toenemen.
Vooral hyperscalers hebben, mede door de pandemie, ingezet op een langere periode van groeiversnelling. De eerste twee kwartalen van 2020 wezen daar ook op. Maar daarna is die versnelling tot stilstand gekomen en dat heeft veel gevolgen voor het voorraadbeheer door deze partijen. De bestaande schijven worden, net als de overige hardware, langer gebruikt om de kosten te drukken. In de recente rapportages heet het dat de shipments naar datacenters, hyperscalers op jaarbasis met wel 40 procent zijn afgenomen.
Capaciteit
Het derde begrip dat belangrijk is, is capaciteit. De markt vraagt om meer opslag tegen een lagere prijs en met betere specificaties. Innovaties maken het mogelijk dat een HDD tegenwoordig meer dan 20 TB aan data kan opslaan. Tien jaar geleden was dat de grens ongeveer de helft. Om de bestaande data op HDD’s over te brengen naar nieuwe dragers zijn er dus steeds minder HDD’s nodig. De ruimte die daardoor wordt bespaard geeft de mogelijkheid de totale datacapaciteit van een device uit te breiden, zonder dat daarvoor de fysieke footprint toeneemt. Simpel gezegd: een standaard 19” unit voor storage kan misschien wel tot drie keer meer data bevatten dan 10 jaar geleden.
Uit de recente cijfers blijkt dat niet alleen het aantal schijven dat is verscheept is afgenomen, maar dat ook de totale capaciteit is afgenomen. Het zou gaan om tot 30 procent minder capaciteit en dat is een regelrechte trendbreuk. Voor het eerst sinds jaren zou er sprake zijn van twee opvolgende kwartalen met een daling van de gemiddelde omvang van de verscheepte HDD’s.
Wat gebeurt er?
Dat bij een afkoelende economie de vraag naar HDD’s afneemt is begrijpelijk. Lagere gerapporteerde shipments over het afgelopen kwartaal zijn dat daarom ook. De logica waarom de gemiddelde capaciteit afneemt is minder begrijpelijk. Van bijzondere problemen aan de aanbodzijde is geen sprake. Het verschijnsel zal daarom eerder door de vraagzijde zijn geïnitieerd. Omdat van substantieel hogere prijzen per TB (nog) geen sprake is, blijft er maar een optie over. De markt slaat minder data op en geeft de voorkeur aan minder en ook een kleinere HDD, dat is in alle opzichten een trendbreuk.
